Η Χαλκίδα του Καλλικράτη
Ο «Καλλικράτης» παραχωρεί στους δήμους αυξημένες ευθύνες και διευρυμένες αρμοδιότητες. Το σχέδιο του Καλλικράτη έχει σκοπό να συμβάλει με τις αλλαγές που προβλέπει, στην επίτευξη μιας σειράς στόχων που χωρίς αυτόν θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο ως αδύνατον να επιτευχθούν. (στη λίστα των αγαπημένων link υπάρχει o σύνδεσμος «Οι 20 μεγάλες καινοτομίες του «Καλλικράτη» από το επίσημο site της κυβέρνησης.)
Τέτοιοι στόχοι είναι:
- Δραστική μείωση δαπανών μέσω των οικονομιών κλίμακας που θα δημιουργηθούν από τις συγχωνεύεις των Δημοτικών επιχειρήσεων και από τη δημιουργία ενιαίων μεγαλύτερων υποδομών (π.χ κεντρικός βιολογικός καθαρισμός και δίκτυο και όχι πολλοί μικροί με ξεχωριστά δίκτυα)
- Σχεδιασμός και υλοποίηση μεγαλύτερης κλίμακας έργων καθώς αυξάνεται η ακτίνα επιρροής των τοπικών οργάνων
- Δημιουργία ισχυρών τοπικών οργάνων και υποδομών που μπορούν να παίξουν ισχυρό αποκεντρωτικό ρόλο αναλαμβάνοντας όλο και περισσότερες αρμοδιότητες από την κεντρική εξουσία
- Να δημιουργηθεί ένα πιο ευέλικτο συλλογικό όργανο σε εθνικό επίπεδο που θα βοηθήσει στην αποτελεσματικότερη διακυβέρνηση της χώρας
- Υλοποίηση αναγκαίας οργάνωσης και υποδομών προς την κατεύθυνση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της δραστικής μείωσης της γραφειοκρατίας
Αν αυτοί στόχοι επιτευχθούν η χώρα θα έχει κάνει ένα τεράστιο βήμα προς τα μπρος. Αν θέλουμε όμως να είμαστε ρεαλιστές θα πρέπει να παραδεχτούμε πως το εγχείρημα είναι τεράστιο και οι πιθανότητες αποτυχίας μεγάλες γιατί : «Δεν υπάρχει αυτόματος πιλότος!!!»
Οι κυριότερες αιτίες ανησυχίας είναι οι εξής:
- Για τις συνενώσεις των Δήμων και τις συγχωνεύσεις των Δημοτικών επιχειρήσεων και πως αυτές θα πρέπει να γίνουν δεν υπάρχει manual- εγχειρίδιο χρήσης, πράγμα που σημαίνει ότι οι Δήμαρχοι με τα δημοτικά συμβούλια πρέπει να αυτοσχεδιάσουν. Το γεγονός αυτό δίνει τρομακτική βαρύτητα στα πρόσωπα τόσο των τοπικών πολιτικών όσο και των υπαλλήλων που θα επωμισθούν αυτή την ευθύνη. Φυσικά η ανησυχία εντείνεται αν σκεφτούμε τα επιεικώς μέτρια αν όχι αποτυχημένα αποτελέσματα που έχουν επιδείξει οι τοπικοί άρχοντες σε ζητήματα με ασύγκριτα χαμηλότερο δέκτη δυσκολίας.
- Ο Δήμος αναλαμβάνει υπηρεσίες που πριν δεν ήταν στη δικαιοδοσία του, χωρίς όμως να λαμβάνει και τα αντίστοιχα χρηματικά κονδύλια. Οι αυξημένες ανάγκες σε συνδυασμό με τα αυξημένα έξοδα (έως ότου πραγματοποιηθούν οι οικονομίες κλίμακας) καθιστούν εντελώς επιτακτική την ανάγκη της χρηστής διαχείρισης των οικονομικών του Δήμου. Φυσικά πρέπει να περικοπούν οι κραυγαλέες δαπάνες, όμως στα πλαίσια της ορθής διαχείρισης έχει τεράστια σημασία ή θέσπιση των προτεραιοτήτων βάσει των οποίων μια δαπάνη θα θεωρείται αναγκαία ή όχι.
- Ο σχεδιασμός της οργάνωσης των υπηρεσιών και της ψηφιακής αρχιτεκτονικής που θα τις υποστηρίξει θα πρέπει λαμβάνει υπόψη του τη διάσταση της διασυνδεσιμότητας που αφορά τη διασύνδεση των πληροφοριών και των συστημάτων του τοπικού «οικοσυστήματος» με τα πληροφορικά «οικοσυστήματα» άλλων φορέων δημοσίου χαρακτήρα και μη. Η διασφάλιση της διασυνδεσιμότητας βάζει τις βάσεις για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση καθώς παρέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες στην κεντρική διοίκηση, έτσι ώστε να έχει την πραγματική εικόνα της χώρας που θα αποτελεί τη βάση για το σχεδιασμό της κεντρικής πολιτικής και της λήψης αποφάσεων. Οι ίδιες βάσεις είναι αναγκαίο να χρησιμοποιηθούν για την παροχή πραγματικών ριζοσπαστικών και ποιοτικών ψηφιακών υπηρεσιών που θα εκμηδενίσουν τη γραφειοκρατία και θα ανακουφίσουν τον πολίτη και ιδιαίτερα τους επαγγελματίες. Δυστυχώς μέχρις στιγμής δεν υπάρχει κεντρική «αρχιτεκτονική» που να ορίζει προδιαγραφές και έτσι ο τρόπος υλοποίησης αφήνεται στην αντίληψη του κάθε αρμόδιου με τους όποιους κινδύνους αυτό κρύβει.
- Οι ενοποιημένοι Δήμοι θεωρητικά θα πρέπει να αρχίσουν να λειτουργούν με τα καινούργια τους καθήκοντα από την 1η Ιανουαρίου του 2011. Πως θα γίνει όμως αυτό όταν ακόμα δεν έχουν γίνει πολύ βασικές και αναγκαίες ενέργειες από όλους τους εμπλεκόμενους για την κατάρτιση ενός σχεδίου δράσης? Γι’ αυτό δεν ευθύνονται οι τοπικοί άρχοντες ανεξαρτήτου ικανοτήτων, γιατί δεν υπήρχε ακόμα το πλαίσιο που θα τους επέτρεπε τέτοιες ενέργειες. Το πρόβλημα όμως είναι ότι από τη μια στιγμή στην άλλη θα πρέπει να λειτουργούν ενώ ταυτόχρονα θα ανασχηματίζονται. Είναι σαν να κάνεις εκ βάθρων ανακαίνιση σε ένα σπίτι στο οποίο όμως μένεις μέσα. Οι πολίτες πρέπει να μην ταλαιπωρηθούν ενώ θα ξαναχτίζονται τα πάντα και όλα αυτά με το δεδομένο έμψυχο υλικό και πόρους που θα έχουν οι Δήμοι στη διάθεση του. Πρόκειται για άθλο.
Τα πρόσωπα που θα αναλάβουν την ευθύνη για την εφαρμογή του Καλλικράτη στην πράξη είναι κλειδιά για την αξιοποίηση ή όχι των δυνατοτήτων αυτού του αναμφισβήτητα μεγαλεπήβολου σχεδίου. Ο κίνδυνος να εκφυλιστεί σε κάτι άλλο από αυτό που είναι ο προορισμός του φαίνεται στην παρακάτω χιουμοριστική «παραβολή»
![]() |
Δήμος πριν την εφαρμογή του Καλλικράτη |
![]() |
ο ίδιος Δήμος μετά από λανθασμένη εφαρμογή του Καλλικράτη.. |
Η Νέα Χαλκίδα

Ο νέος «Καλλικρατικός» ή αλλιώς ο Μητροπολιτικός Δήμος της Χαλκίδας έρχεται να «αγκαλιάσει» τους Δήμους, Ανθηδώνας, Αρτάκης Αυλίδας και Ληλαντίων δημιουργώντας εντελώς νέες συνθήκες στον χάρτη της ευρύτερης περιοχής.
Η Νέα Χαλκίδα μεταμορφώνεται σε κάτι καινούργιο και πολύ μεγάλο το οποίο για να το συνειδητοποιήσουμε πρέπει να δούμε τους «αριθμούς» που το περιγράφουν:
150.000 κάτοικοι περίπου (με την απογραφή του 2001 είναι 100.000)
60+ χιλιόμετρα ακτογραμμής
27 χλμ (περίπου) ο διαγώνιος άξονας Ανθηδώνα –Ληλάντιο
20 χλμ (περίπου) ο διαγώνιος άξονας Αρτάκη- Αυλίδα
Για να κατανοήσουμε το μέγεθος με τη βοήθεια συγκριτικών στοιχείων
Πέραμα- Βουλιαγμένη είναι 26 χλμ
Κηφισιά – Γλυφάδα 25 χιλιόμετρα
Πετρούπολη – Ηλιούπολη 16 χλμ
Που σημαίνει ότι ο νέος Δήμος της Χαλκίδας σε ότι αφορά το μέγεθος είναι εξίσου μεγάλος με αυτό που έχουμε στον μυαλό μας όταν λέμε Αθήνα, ουσιαστικά ολόκληρο σχεδόν το λεκανοπέδιο. Η κατανόηση του μεγέθους κάνει ξεκάθαρη την ανάγκη της οργάνωσης σε σωστές βάσεις και την ανάγκη σχεδίου ανάπτυξης της πόλης ώστε να μην δημιουργηθεί κάποιο τερατούργημα σε βάθος χρόνου. Η ανάγκη της εξέτασης του υπάρχοντος πολεοδομικού σχεδιασμού και της προσαρμογής του στα νέα δεδομένα είναι αναγκαία.
Η νέα Χαλκίδα με τα 60 χλμ ακτογραμμής αποτελεί ίσως τον μεγαλύτερο παράκτιο Δήμο της Ελλάδας και λόγω της γεωφυσικής της ιδιαιτερότητας είναι ένας καθαρά θαλασσινός Δήμος. Αυτό της το χαρακτηριστικό αποτελεί ίσως και το μεγαλύτερο της «περιουσιακό στοιχείο» με την σωστή εκμετάλλευση του οποίου μπορεί να επιτευχθεί υψηλή ποιότητα ζωής για τους πολίτες, όσο και ανάπτυξη της οικονομικής ζωής ολόκληρης της περιοχής. Ο θαλασσινός της χαρακτήρας μπορεί να αποτελέσει (και κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε) το στοιχείο πάνω στο οποίο θα χτιστεί η καινούργια ταυτότητα της πόλης. Το θέμα της ταυτότητας είναι πολύ σημαντικό γιατί έτσι θα «δέσουν» οι πολίτες διαφορετικής τοπικής προέλευσης μεταξύ τους και θα μπορεί να σχεδιαστεί η ανάπτυξη σε όλους τους τομείς με γνώμονα την ταυτότητα/ προσωπικότητα της πόλης.
Οι ανάγκες της νέας Χαλκίδας
Η καινούργια Δημοτική Αρχή που ευελπιστούμε να είμαστε εμείς με Δήμαρχο τον Χρήστο Παγώνη, έχει σκοπό να διοικήσει υλοποιώντας το πρόγραμμα του συνδυασμού που βασίζεται σε 10 θεματικούς άξονες
- Σχεδιασμός, οργάνωση και υλοποίηση του Μητροπολιτικού Δήμου λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες και τους στόχους του Καλλικράτη αλλά και τις ιδιαιτερότητες όλων των επιμέρους περιοχών που συμμετέχουν στον καινούργιο Δήμο, προς όφελος όλων των πολιτών.
- Καθαριότητα ανακύκλωση- Διαχείριση αποβλήτων. Σχεδιασμός και υλοποίηση μιας περιβαλλοντολογικής πολιτικής με γνώμονα την οικολογική μας συνείδηση, την διασφάλιση αλλά και αύξηση της ποιότητας ζωής χρησιμοποιώντας ορθολογισμό, νέες τεχνολογίες και μοντέλα.
- Υποδομές – Χωροταξία- Συγκοινωνιακά δίκτυα –Ύδρευση και Αποχέτευση. Η μεγάλη έκταση του Δήμου κάνει επιτακτική την ανάγκη για λειτουργικά συγκοινωνιακά δίκτυα που δεν θα πρέπει μόνο να καλύψουν τις ανάγκες του σήμερα αλλά και να προλάβουν τις ανάγκες του αύριο. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύσει και για την ύδρευση και αποχέτευση έτσι ώστε όλοι οι πολίτες της Χαλκίδας είτε ζουν στην Ανθηδώνα είτε στην Αρτάκη ή οπουδήποτε να απολαμβάνουν τα ίδια στάνταρ και την ίδια ποιότητα ζωή. Η λέξεις κλειδιά εδώ είναι πρόβλεψη και σχεδιασμός ώστε να μπουν σωστά θεμέλια για την ανάπτυξη του Δήμου που θα έχουν προβλέψει τις ανάγκες του μέλλοντος. Η χωροταξικές/πολεοδομικές διορθώσεις και εφαρμογές είναι βασικό θεμέλιο για μια «υγιή» ανάπτυξη.
- Ανάπτυξη και απασχόληση. Ο Δήμος πρέπει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη. έμμεσα μέσω της δημιουργίας υποδομών και παροχής ποιοτικών υπηρεσιών αλλά και άμεσα με πρωτοβουλίες που θα υποστηρίξουν την επιχειρηματικότητα. Η θαλασσινή ταυτότητα της πόλης και η ανάπτυξη του τουρισμού μπορούν να γίνουν οι βασική φορείς ανάπτυξης της οικονομίας της περιοχής.
- Πολιτισμός- Αθλητισμός. Αναβάθμιση των υπαρχόντων υποδομών και δημιουργία νέων όπου εκείνες λείπουν. Δημιουργία προϋποθέσεων για διοργάνωση ή υποστήριξη ουσιαστικών αθλητικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων (και όχι φιέστες) που θα τονώσουν και θα δώσουν ποιότητα στην κοινωνική ζωή της πόλης και που μπορούν να λειτουργήσουν και ως πόλος έλξης τουρισμού εκτός καλοκαιρινής σεζόν. Στα πλαίσια αυτά θα είμαστε σε συνεχή επαφή με τους τοπικούς πολιτιστικούς και αθλητικούς φορείς (είτε συλλόγους είτε προσωπικότητες) για να «τραβήξουμε όλοι το σχοινί προς την ίδια κατεύθυνση.
- Νέες τεχνολογίες. Δημιουργία και χρήση των υποδομών και ιδιαιτέρως των ευρυζωνικών δικτύων. Θα τονίσω τη «χρήση» γιατί οι έχοντες σχέση με τις ενέργειες που έχουν γίνει μέχρι τώρα γνωρίζουν την «αμαρτία» της μη χρήσης υφιστάμενων υποδομών είτε από άρνηση προσαρμογής στις νέες τεχνολογίες είτε από εγκληματική άγνοια. Οι υποδομές αυτές επιτρέπουν τη δημιουργία ψηφιακών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας προς την κατεύθυνση του e-government και όχι μόνο. Οι κάθε είδους εφαρμογές τηλεματικής είναι ένα παράδειγμα (π.χ τηλεϊατρική, Τήλε-εκπαίδευση κλπ). Σκοπός δεν είναι να γίνουν τα πάντα ψηφιακά καθώς σε όλα τα βήματα μπροστά θα συνυπολογίζουμε και τους πολίτες που είτε δεν θέλουν είτε δεν μπορούν να ακολουθήσουν τις εξελίξεις. Γι’αυτούς θα μπορεί να γίνεται «αναλογικά» ή χρήση των υπηρεσιών με την βοήθεια των “one stop shops” των αντιστοίχων ΚΕΠ του Δήμου όπου οι πολίτες θα μπορούν να απολαμβάνουν την μείωση της γραφειοκρατίας και την ταχύτητα εξαιτίας των νέων τεχνολογιών, μέσω των υπαλλήλων που θα τους εξυπηρετούν. Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να παίξουν σπουδαιότατο ρόλο στην προώθηση του προφίλ της πόλης και των προσφερόμενων τουριστικών και μη υπηρεσιών και προϊόντων μέσω στρατηγικών διαδικτυακού μάρκετινγκ και άλλων διαδραστικών τεχνολογιών (Bluetooth, proximity marketing κλπ).
- Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού- Επιστήμες- Εκπαίδευση- Διά βίου μάθηση. Συντήρηση και αναβάθμιση υπαρχόντων σχολικών υποδομών σύμφωνα με τις επιταγές της εποχής μας. Ίδρυση νέων σχολικών μονάδων λαμβάνοντας υπόψη τια ανάγκες του πόλης σαν σύνολο. Συνεχή επαφή με τους εκπαιδευτικούς φορείς έτσι ώστε να είναι εξασφαλισμένη η εύρυθμη λειτουργία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (για να αποφευχθούν φαινόμενα όπως αυτά του 3ου και 6ου σχολείου) και η υψηλή ποιότητα εκπαίδευσης (όσο είναι δυνατόν). Υποστήριξη των αδύναμων κοινωνικών ομάδων ώστε να μην υπάρχει αποκλεισμός τους από τη μάθηση στο πλαίσιο των ίσων ευκαιριών. Ιδιαίτερα η καταπολέμηση του «ψηφιακού αναλφαβητισμού» θα είναι βασικό μας μέλημα.
- Η Προστασία του περιβάλλοντος. Ο άξονας αυτός έχει υψηλή επιτελική σημασία καθώς όλες οι δραστηριότητες και σχεδιασμοί του Δήμου θα γίνονται κάτω από το πρίσμα του. Ενεργειακός έλεγχος υπαρχόντων υποδομών και μελλοντικών έργων , απόσυρση ρυπογόνων μέσων, αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προστασία οικοσυστημάτων υψηλής βιολογικής σημασίας, θα αποτελούν κριτήρια για την αξιολόγηση των επιλογών στα πλαίσια των όποιων δράσεων. Η διασφάλιση της ποιότητας των θαλασσών και των ακτών μέσω ελέγχων αλλά και αυστηρής αστυνόμευσης είναι μέγιστης σημασίας καθώς αυτά αποτελούν το «κεφάλαιο» της πόλης.
- Κοινωνικές υποδομές-Υγεία –Κοινωνική Αλληλεγγύη. Δημιουργία περισσοτέρων βρεφονηπιακών σταθμών, δημιουργία δημοτικών προγραμμάτων για άτομα που χρίζουν ιδιαίτερης ιατρικής φροντίδας όπως κατ' οίκων περίθαλψη. Ιδιαίτερη μέριμνα για τα άτομα με ειδικές ανάγκες δημιουργώντας τις προϋποθέσεις που θα άρουν τις αιτίες του κοινωνικού αποκλεισμού (προσβασιμότητα όλων των δημόσιων χώρων, υπηρεσίες εξυπηρέτησης τους όπως μεταφορά κλπ.) Ιδιαίτερη σημασία αποκτά λόγω της οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα η ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης με την οποία μπορούν να «κλείσουν» κάπως οι μεγάλες «τρύπες» που έχει το «δίχτυ» της κοινωνικής ασφάλειας. Είναι πολύ σημαντικό να βρούμε τρόπους να αλληλοβοηθηθούμε και να μην αφήσουμε την απόγνωση να διαχυθεί στην κοινωνία. Στις κοινωνικές μας πρωτοβουλίες θέλουμε να είμαστε κοντά και να δουλέψουμε μαζί με όλους του πολίτες και συλλογικά όργανα που επιδεικνύουν κοινωνικές ευαισθησίες και έχουν τη διάθεση της προσφοράς.
- Ασφάλεια για όλους τους Δημότες και όλες τις γειτονιές. Πρόθεση μας δεν είναι να δημιουργήσουμε ένα καθεστώς αστυνόμευσης αλλά να άρουμε το καθεστώς της αδιαφορίας. Τα προβλήματα δεν πρέπει να κουκουλώνονται αλλά να επισημάνονται και να επιλύονται. Υπό αυτήν την έννοια όπου εντοπίζεται πρόβλημα θα γίνεται έρευνα για την αναζήτηση των βαθύτερων αιτιών και δεν θα γίνεται απλή επιδερμική διαπίστωση, έτσι ώστε να εφαρμόζεται η πρέπουσα τακτική ως μείγμα κοινωνικής δράσης αλλά και ενεργής προστασίας.
Το γνωρίζω πως θέλουμε να κάνουμε πολλά και πως όλα αυτά απαιτούν πολύ χρόνο και χρήμα, όμως από κάπου πρέπει πάντα να ξεκινάς κάνοντας ένα βήμα τη φορά. Θέλουμε να κάνουμε γρήγορα βήματα να κερδίσουμε χαμένο χρόνο, να «πιάσουμε» τα τραίνα που έρχονται. Αυτά που χάθηκαν χάθηκαν, μπορεί να συμβεί στον καθένα, είναι ανθρώπινο.
Όμως πόσο χρόνο χρειάζεσαι για να κάνεις ένα ουσιαστικό βήμα?
Όμως πόσο χρόνο χρειάζεσαι για να κάνεις ένα ουσιαστικό βήμα?
Θέλουμε να κάνουμε γρήγορα βήματα να καλύψουμε όση περισσότερη απόσταση γίνεται, ζητώ την ψήφο σου για να προσπαθήσω ώστε να «ανοίξει» ο διασκελισμός μήπως και καταφέρουμε τελικά και φτάσουμε κάπου που θέλουμε, σε αυτή τη ζωή όμως!!!